ریاضی - فنی مهندسی >> مهندسی شیمی( ادامه)

صنایع شیمیایی معدنی
گرایش صنایع شیمیایی معدنی، مواد معدنی و غیرآلی را به فرآورده‌هایی مثل سیمان، لعاب، آجرهای نسوز و ... تبدیل می‌كند.
اكتشاف و استخراج مواد معدنی به رشته معدن باز می‌گردد، اما فرآورده‌های مواد معدنی در حیطه مهندسی شیمی گرایش شیمیایی معدنی قرار دارد.

هر كارخانه تولید مواد غیرآلی مثل سیمان، گچ، شیشه نسوز و دیرگداز دارای یك فرآیند است. یعنی از زمانی كه مواد اولیه وارد كارخانه می‌شود تا زمانی كه محصول خارج می‌گردد، فرآیندی روی آن انجام می‌گیرد كه طراحی این فرآیند بر عهده مهندس شیمی صنایع شیمیایی معدنی می‌باشد. همچنین تولید هر ماده معدنی مثل كودهای شیمیایی معدنی، حشره‌كشها، نمك‌ها ، رنگ‌های معدنی و حتی لعاب روی كاشی‌ها در حیطه كار مهندسی شیمی گرایش شیمیایی معدنی قرار دارد.

صنایع پتروشیمی
پس از اكتشاف نفت، به تدریج مواد شیمیایی مختلفی از آن به دست آمد و صنعت جدیدی به نام صنعت پتروشیمی بنیان گذاشته شد. صنعتی كه ماده اولیه آن مشتقات نفت و گاز است یعنی با انجام واكنش‌های فیزیكی و شیمیایی در هیدروكربن‌های مایع و گاز می‌توان به فرآورده‌های پتروشیمی دست پیدا كرد. فرآورده‌هایی كه دارای ارزش افزوده بسیاری است . 

چون هر یك دلار نفتی كه به فرآورده‌های پتروشیمی تبدیل می‌شود، ارزش افزوده آن حدود صد دلار خواهد شد. اما متاسفانه در كشور ما میلیونها تن از این ماده گرانقدر بدون این كه ارزش افزوده‌ای به آن اضافه شود، صادر می‌گردد و گاه همین ماده با مختصر عملیاتی، با قیمت صدها برابر وارد كشور می‌گردد. 

از همین‌جا می‌توان به اهمیت مهندسی شیمی گرایش پتروشیمی پی‌برد چون وظیفه مهندسی پتروشیمی طراحی دستگاهها و فرآیند تولید مواد مختلف از جمله كودهای شیمیایی، شوینده‌ها و فرآورده‌های پلیمری (مواد اولیه پلاستیك‌ها ، لاستیك‌ها و الیاف مصنوعی) و مواد شیمیایی (اسیدها ، حلالها) از نفت و برشهای نفتی است. 

گفتنی است كه دروس تخصصی دانشجویان این رشته بیشتر در مورد كاتالیزورهای صنعتی است كه در رآكتورها به كار می‌رود. 

صنایع گاز 
مهندسی شیمی گرایش گاز شامل تمام فرآیندهایی است كه بر روی گاز انجام می‌شود، تا این ماده قابل مصرف گردد. 
برای مثال عمق چاهی كه برای استخراج گاز زده می‌شود، قطر لوله‌ای كه گاز را از چاه به پالایشگاه و یا از پالایشگاه به شبكه‌های شهری منتقل می‌كند، نحوه انتقال گاز از چاه به پالایشگاه، نحوه گرفتن گاز دی‌اكسید كربن از این ماده (برای جلوگیری از خورده شدن لوله‌ها) ، نحوه شیرین كردن گاز (به گاز اولیه كه از چاه استخراج می‌شود، گاز ترش می‌گویند كه قابل مصرف نیست و باید طی فرآیندهایی آن را به گاز شیرین كه قابل استفاده در مصارف شهری و ... است تبدیل كرد) همه در حیطه فعالیت یك مهندس شیمی گرایش گاز قرار دارد. 

صنایع پلیمر
مهندس پلیمر وظیفه ساخت فرآورده‌های پلیمری مصنوعی از جمله رنگهای شیمیایی، پوشش كابلها، لاستیك‌ها و پلاستیك‌ها را از مواد نفتی برعهده دارد. این رشته كه تا سال 1362 یكی از گرایشهای مهندسی شیمی بود، در حال حاضر به عنوان یك رشته مستقل با دو گرایش صنایع پلیمر و تكنولوژی و علوم رنگ در دانشگاهها و مراكز آموزش عالی ارائه می‌شود. اما با این وجود هنوز در تعداد محدودی از دانشگاههای كشور، مهندسی پلیمر یك رشته مستقل نیست بلكه یكی از گرایشهای مهندسی شیمی می‌باشد. 

یك مهندس پلیمر حداقل 12 یا 13 درس تخصصی در زمینه گرایش ?صنایع پلیمر? و یا ?تكنولوژی و علوم رنگ? گذرانده است و در نهایت نیز كارشناس در یكی از دو گرایش فوق می‌شود. اما مهندسی شیمی گرایش صنایع پلیمر بیشتر دروسی كه می‌خواند با مهندسی شیمی در مفهوم عام آن ارتباط دارد و در نهایت در یكی از زمینه‌های پلیمر مثل فرآیند شكل‌دهی پلیمر یا طراحی واحدهای صنعتی تولید پلیمر، تبحر پیدا می‌كند.

شیمیایی سلولزی
با وجود این كه قرن حاضر ، دوران رشد روزافزون تكنولوژی كامپیوتر و فرآورده‌های آن است، اما هنوز فرهنگ، تمدن و دانش بشری نیازمند یك وسیله ابتدایی انتقال دانش یعنی كاغذ می‌باشد و برای دست‌یابی به این فرآورده مهم باید مجهز به دانشی گردد كه در رشته مهندسی شیمی گرایش شیمیایی سلولزی می‌توان به آن دست یافت. چون یك مهندس شیمی گرایش شیمیایی سلولزی در زمینه تبدیل چوب به كاغذ تخصص دارد و دروس تخصصی آن بیشتر در مورد خمیرگیری و یا تبدیل چوب به كاغذ می‌باشد. به همین‌دلیل نیز تحصیل دانشجویان این رشته در دانشكده فنی پردیس واقع در استان گیلان  رضوان‌شهر (چوكا)‌می‌باشد. 

همچنین این گرایش دارای كاربردهای جدیدی در صنعت امروز می‌باشد. 
همان طور كه می‌دانیم قسمت عمده چوب از سلولز تشكیل شده است. همچنین ضایعات كشاورزی مثل پوست برنج و یا سبوس برنج و ضایعات برگ درختان دارای مقادیر قابل توجهی سلولز است كه این ضایعات در بسیاری از نقاط به عنوان یك عنصر مزاحم سوزانده شده و باعث آلودگی محیط زیست می‌شود. اما امروزه در كشوری مثل آمریكا از همین ضایعات برای تولید یك نوع سوخت به نام ?اتانول? كه در تركیب با بنزین، سوخت بسیار خوبی است؛ استفاده می‌شود. و در این فرآیند مهندسین شیمیایی سلولزی نقش بسیار مهمی را بر عهده دارند.

صنایع غذایی
یكی از كاربردهای مهندسی شیمی در تولید مواد غذایی و بخش‌های صنایع غذایی مانند میكروبیولوژی غذا، شیمی غذا و كنترل كیفی صنایع غذایی است. برای مثال در سوپرماركت‌ها و فروشگاهها، موادغذایی بیشتر به حالت كنسرو وجود دارد كه تهیه این كنسروها با حفظ اصول ایمنی و بهداشتی نیاز به یكسری محاسبات دارد كه این محاسبات توسط یك مهندس شیمی صنایع غذایی انجام می‌گیرد.

همچنین طراحی دستگاههایی كه فرآیند خشك كردن را انجام می‌دهند مثل غذاهای بچه كه به صورت پودر تهیه می‌شود و طراحی دستگاههای استریلیزه، پاستوریزه و یا منجمد كننده بر عهده متخصصین همین رشته می‌باشد.

در كل اگر كسی دوست دارد بداند كه غذاهای كنسرو شده، منجمد شده و ... چگونه تهیه می‌شود و یا چه مواد باارزشی در غذاها هست و كدام غذاها برای سلامت بدن خوب است، می‌تواند وارد رشته صنایع غذایی بشود.

پالایش 
دانشجوی گرایش پالایش در پالایشگاههای كشور كه نفت خام را به فرآورده‌های نفتی تبدیل می‌كنند، مشغول به كار شده و در اصل وظیفه طراحی پالایشگاهها را بر عهده دارد.

گرایش پالایش به طراحی پالایشگاهها باز می‌گردد. یعنی دانشجوی این گرایش شیوه طراحی دستگاههایی مثل برجهای تقطیر، دستگاههای جداكننده مایعات از مایعات و گازها از مایعات را می‌آموزد. دستگاههایی كه مشتقات ئیدروكربنی مثل بنزین و گازوئیل و مواد سنگین‌تر مثل قیر و شوینده‌ها را از نفت خام جدا ساخته و به دست می‌آورند.

طراحی فرآیندهای صنایع نفت
فرآیند یعنی عملكرد با روش و طریقی كه بتوان به یاری آن ماده‌ای را از حالتی به حالت دیگر تغییر شكل داد و منظور از مهندس طراحی فرآیندهای صنایع نفت یعنی فردی كه روش این تغییر و تحول را طراحی كند چون برای تبدیل یك ماده از حالت اولیه به حالتی خاص لازم است كه دستگاههایی طراحی شده و محاسباتی انجام بگیرد تا بتوان به نتیجه مطلوب دست یافت.
طراحی صنایعی كه بطور مستقیم یا غیر مستقیم وابسته به نفت خام یا فرآورده‌های پالایشگاه و یا صنایع پتروشیمی است به مهندس شیمی گرایش طراحی فرآیندها مربوط می‌شود.

همان‌طور كه می‌دانید گرایشها در سطح لیسانس تفاوتی با هم ندارند و حتی نمی‌توان بین بعضی از گرایشها مرز مشخصی قائل شد. اما در كل می‌توان گفت كه گرایش پالایش صرفا به پالایش نفت و گاز بر می‌گردد همچنین گرایش پتروشیمی فقط در زمینه تولید مواد پتروشیمی است در حالی كه گرایش طراحی فرآیندها در كلیه امور از جمله نفت و گاز و مواد پتروشیمی دخالت دارد همچنین تهیه بعضی مواد منحصرا متعلق به این گرایش می‌باشد مثل تركیب دو ماده پارافین و كلر و ایجاد یك محصول جدید به نام ?پارافین كلره? كه به عنوان یك ماده خاموش كننده حریق مورد استفاده قرار می‌گیرد و تولید آن نیز به گرایش پالایش و یا پتروشیمی باز نمی‌گردد.

یك مهندس شیمی گرایش طراحی فرآیندهای صنایع نفت، واكنش‌های خاصی را از شیمیست‌ها می‌گیرد و با توجه به شرایط محیطی ، اقتصادی و ... بهترین روش تولید مواد شیمیایی و خالص‌سازی آنها را پیدا كرده و پیاده می‌كند، كه البته در این راه باید عوامل مهمی مثل انتقال جرم، انتقال حرارت و روابط ترمودینامیكی را محاسبه كرده و به طراحی راكتور و مبدلهای حرارتی بپردازد.

وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر 
امكان ادامه تحصیل در مقاطع كارشناسی ارشد و دكترا میسر است. 

رشته‌های مشابه و نزدیك به این رشته 
بیشتر دروس مهندسی شیمی با رشته‌های مهندسی دیگر، بخصوص مهندسی مكانیك گرایش حرارت و سیالات مشترك است.

آینده شغلی و بازار كار

صنایع گاز 

فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی شیمی  صنایع گاز پس از پایان تحصیلات می‌توانند در پالایشگاههای گاز كشور و یا در دیگر صنایع مربوط به این رشته مشغول به كار شوند. در حال حاضر زمینه كار برای فارغ‌التحصیلان به دلیل ملی بودن صنعت نفت و گاز، بیشتر در بخش دولتی است ولی برخی شركتهای مشاوره‌ای و پیمانكاری كه در این  زمینه فعالیت می‌كنند، فارغ‌التحصیلان این رشته را جذب می‌كنند. با توجه به نیاز كشور به انرژی برای راه‌اندازی بخش صنعت و حمل و نقل و همچنین استفاده از گاز طبیعی به عنوان ماده اولیه در برخی از صنایع ، لازم است میدانهای گاز توسعه یابند و پالایشگاههای جدید گاز نیز احداث شوند. 
بنابراین مهندسان شیمی متخصص در صنایع گاز می‌توانند نقش مهمی را در پیشرفت كشور به عهده داشته باشند. 

صنایع غذایی
فارغ‌التحصیلان این دوره می‌توانند در كارخانه‌های قند، روغنهای نباتی، كنسروسازی ، لبنیات پاستوریزه، آماده‌سازی مواد گوشتی، صنایع نوشابه‌سازی، صنایع استخراج اسانس، چای، سردخانه‌ها و واحدهای نگهداری از مواد غذایی كار كنند. 

طراحی فرآیندهای صنایع نفت 
فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی شیمی  طراحی فرآیندهای صنایع نفت پس از پایان تحصیلات می‌توانند در پالایشگاههای نفت كشور و یا در دیگر صنایع مربوط به این رشته مشغول به كار شوند . در حال حاضر زمینه كار برای فارغ‌التحصیلان به دلیل ملی بودن صنایع نفت و گاز ، بیشتر در بخش دولتی است ولی برخی شركتهای مشاوره‌ای و پیمانكاری كه در این زمینه فعالیت می‌كنند، فارغ‌التحصیلان این رشته را جذب می‌كنند. 

پالایش 
فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی شیمی ? صنایع پالایش پس از پایان تحصیلات می‌توانند در پالایشگاههای كشور و یا در دیگر صنایع مربوط به این رشته مشغول به كار  شوند. در حال حاضر زمینه كار برای فارغ‌التحصیلان به دلیل ملی بودن صنعت نفت و گاز، در بخش دولتی مهیاست. برخی شركتهای مشاوره‌ای و پیمانكاری نیز كه در این زمینه فعالیت می‌كنند، فارغ‌التحصیلان این رشته را می‌توانند جذب كنند. 

صنایع پتروشیمی
فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی شیمی ? صنایع پالایش پس از پایان تحصیلات می‌توانند در پالایشگاههای كشور و یا در دیگر صنایع مربوط به این رشته مشغول به كار  شوند. در حال حاضر زمینه كار برای فارغ‌التحصیلان به دلیل ملی<span lang="FA" dir="rtl" style="font-size: 11pt; line-height: 115%; font-family: 'Times New Roman','serif'; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font:

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: